بیماری نیوکاسل -مقاله -بیماری که هر دامپزشکی باید بشناسد

مقدمه

 این بیماری در اندونزی در سال 1926 کشف شد اما به نام نیوکاسل، جایی که در سال 1927 اتفاق افتاد، نامگذاری شده است. با توجه به تهدید مداوم ویروس از پرندگان وحشی، امنیت زیستی در مراکز مرغداری ضروری است.

نیوکاسل درمانی برای سرطان

از آنجا که ویروس در سلول­های سرطانی انسان با سرعت بیشتری نسبت به سلول­های طبیعی انسان تولید می­شود و چون که می­تواند این سلول­های میزبان را از بین ببرد، از ویروس نیوکاسل بصورت تجربی به عنوان درمانی برای سرطان استفاده شده است. از دستورالعمل­های [1]OIE برای نظارت و ریشه­کنی بیماری برای از بین بردن بیماری نیوکاسل در بسیاری از کشورها استفاده شده است.

جنس و خانواده

 بیماری نیوکاسل (ND) یک بیماری بسیارمسری و اغلب شدید در سراسر جهان است که بر پرندگان از جمله طیور تأثیر می­گذارد. این عامل در خانواده ویروس های پارامیکسوویروس[2] ایجاد می­شود. این بیماری به سه شکل لنتوژنیک[3] یا خفیف، مزوژنیک[4] یا متوسط ​​و ولوژنیک[5] یا بسیارکشنده ظاهر می شود که بیماری نیوکاسل عجیب و غریب یا مرموز نیز نامیده می­شود.  سویه­های لنتوژنیک بسیارگسترده هستند اما باعث شیوع بیماری­های کمی می­شوند. این بیماری معمولاً به عنوان یک بیماری تنفسی بروز می­کند اما افسردگی، تظاهرات عصبی یا اسهال ممکن است شکل بالینی غالب باشد. نیوکاسل، در شکل بسیار بیماری­زا، بیماری است که در سازمان بهداشت جهانی حیوانات (OIE) در کد بهداشت حیوانات خشکی ذکر شده و باید به OIE (کد بهداشت حیوانات زمینی OIE) گزارش شود.

انتقال و گسترش

 نیوکاسل اغلب با تماس مستقیم با پرندگان بیمار یا ناقل منتقل می­شود. پرندگان آلوده ممکن است ویروس را از طریق مدفوع در محیط پخش کنند و باعث آلودگی محیط شوند سپس انتقال می­تواند با تماس مستقیم با مدفوع و ترشحات تنفسی یا با غذا، آب، تجهیزات و لباس انسان آلوده صورت گیرد. ویروس­های نیوکاسل می­توانند برای چندین هفته در محیط زنده بمانند به ویژه در هوای خنک. به طور کلی، ویروس می­تواند در طی دوره کمون و برای مدت کوتاهی در طی دوران نقاهت در محیط پخش و منتقل شود . پرندگان در خانواده کبوترها می­توانند ویروس را به طور متناوب برای یک­سال یا بیشترپخش کنند همچنین نشان داده شده است که سایر پرندگان وحشی مانند باکلان[6] باعث بروز در طیور شده است. این ویروس در تمام قسمت­های لاشه پرنده آلوده وجود دارد و بیماری بسیار مسری است.  وقتی ویروس به یک گله حساس وارد شود، تقریباً طی دو تا شش روز همه­­ی پرندگان را آلوده می­کند.

خطر بهداشت عمومی

بیماری نیوکاسل یک بیماری مشترک بین انسان و دام است و می­توان گفت افرادی که با این پرندگان بیمار در ارتباط  می­باشند، می­توانند به­طور مستقیم یا فرآورده­های طیور و حتی ترشحات به این بیماری مبتلا شوند و علائم آن در انسان به­صورت اشک ریختن، بی­خوابی، سرگیجه، سردرد و التهاب ملتحمه می­باشد و قابل درمان است اما وضعیت به طور کلی بسیارخفیف و خود محدود کننده است و خطری تهدیدکننده برای سلامتی انسان نخواهد بود.

علائم بالینی

 علائم بالینی بسیارمتفاوت است و به عواملی از جمله سویه ویروس، گونه­های پرندگان آلوده، سن میزبان (پرندگان جوان حساس­ترین)، عفونت همزمان با ارگانیسم­های دیگر، استرس محیطی و ایمنی بستگی دارد. وضعیت  در برخی شرایط ، آلودگی به سویه های ویروس بسیارکشنده می­تواند منجر به مرگ تعداد زیادی پرنده شود که با علائم بالینی نسبتاً کمی پیدا شده­اند. این بیماری با سرعت زیادی شروع می­شود و علائم آن بین دو تا دوازده روز پس از مواجهه ظاهر می­شود و به سرعت از طریق گله گسترش می­یابد.

 برخی از سویه­های ویروس به سیستم عصبی و برخی دیگر به سیستم تنفسی یا گوارشی حمله می­کنند. علائم بالینی عبارتند از:

 علائم تنفسی شامل نفس نفس زدن، سرفه، عطسه، خس خس و تشنج.

 علائم عصبی شامل لرزش، فلجی و از دست دادن تعادل بال­ها و پاها، گردن پیچ خورده، حلقه زدن، اسپاسم و فلجی.

 علائم گوارشی شامل اسهال آبکی و سبز، بی­اشتهایی است و ممکن است افت نسبی یا کامل تولید تخم مرغ رخ دهد. تخم­ها ممکن است از نظر رنگ، شکل یا سطح به­صورت غیرطبیعی بوده و پوسته پوسته شوند و همچنین دارای آلبومین آبکی باشند.مرگ و میر متغیر است اما می­تواند تا 100٪ هم برسد. از نشانه­های کالبدشکافی می­توان به تورم در مخاطات تنفسی، التهاب و خونریزی در مخاط دستگاه گوارش، وجود کیست­های چرکی و کازئوس پنیری[7] در مخاط نای اشاره کرد.

تشخیص

نیوکاسل می­تواند یک تصویر بالینی بسیارشبیه به آنفلوانزای مرغی ارائه دهد بنابراین تست­های آزمایشگاهی برای تأیید تشخیص مهم است. روش ترجیحی تشخیص، جداسازی ویروس و خصوصیات بعدی آن است. راهنمای آزمایشات و واکسنهای تشخیصی OIE برای حیوانات خشکی شامل دستورالعمل­هایی برای اقدامات آزمایشگاهی برای جداسازی ویروس است. چندین روش توصیف شده است، هر دو آزمایش مولکولی و آزمایش داخل بدن برای تعیین اینکه آیا ویروس بسیار بیماری­زا است یا نه کاربرد دارد.

پیشگیری و کنترل

واکسیناسیون پیشگیری­کننده در همه کشورها به جز چند کشور تولیدکننده مرغ در مقیاس تجاری انجام می­شود. برای اینکه کشوری ثابت کند از بیماری نیوکاسل برخوردار نیست، نظارت بر اساس دستورالعمل­های قانون بهداشت OIE ضروری است. سرانجام تولیدکنندگان طیور باید از روش­های ایمن سازی زیستی موثر برای جلوگیری از حمله بیماری استفاده کنند همانطور که در قانون بهداشت OIE شرح داده شده است. هنگامی که این بیماری در منطقه­ای که قبلاً عاری از بیماری بود، ظاهر شود، در اکثر کشورها سیاست حذف استفاده می­شود که این شامل انزوای شدید یا قرنطینه شیوع، تخریب انسانی همه پرندگان آلوده و در معرض خطر، تمیز کردن و ضدعفونی کامل محل­ها، دفع مناسب لاشه مطابق دستوراالعمل OIE، کنترل آفات در گله­ها، کاهش جمعیت پس از 21 روز بدون طیور قبل از دوباره پر کردن، جلوگیری از تماس با پرندگان با وضعیت بهداشتی ناشناخته و کنترل دسترسی به مرغداری­ها. این بیماری مانند بیشتر بیماری­های ویروسی درمان دارویی نداشته و درمان فقط از روش حمایتی می­باشد و واکسیناسیون با دوسویه B1 و LaSota انجام می­شود.

توزیع جغرافیایی

 این بیماری در سراسر جهان یافت شده و در حال حاضر در کانادا، ایالات متحده و برخی از کشورهای اروپای غربی کنترل شده است. نیوکاسل در مناطقی از آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی ادامه دارد. با این حال، از آنجا که پرندگان وحشی گاهی اوقات می­توانند ویروس را منتقل کنند بدون اینکه بیمار شوند، شیوع آن می­تواند در هر جایی که مرغ پرورش می­یابد، رخ دهد.

منابع

WWW.oie.int